Core Energetics jest modelem psychoterapii opartej na teorii charakterologicznej Wilhelma Reicha. Charakter w teorii Reicha to głębokie fizyczne, emocjonalne, psychologiczne i relacyjne zależności wynikające z urazów wyniesionych z wczesnego okresu życia.
Terapeuta Core Energetics opiera się w swojej pracy na energii życiowej,traktowanej jako narzędzie transformacji i uzdrawiania. Energia życiowa jest fundamentalnym aspektem naszego istnienia i znana jest zarówno w zachodnich jak i wschodnich kulturach. Jest to chi or qi w medycynie chińskiej, hawajscy kahuni nazywają ja maną, hinduscy yogini i praktykujący ayurveda mówią o niej prana, indiańscy szamani rozpoznają ją jako ni, a afrykańscy jako num. Energia życiowa jest połączeniem energii ze świadomością, które pozwala nam odczuwać prawdziwą, bezwarunkową miłość i stanowi podstawę naszego potencjału zarówno twórczego jak i destruktywnego. Nasza energia życiowa oddycha, porusza się, płacze, myśli i tańczy. Stanowi ona esencję naszego jestestwa.
W jaki sposób poziom zaspokojenia podstawowych potrzeb w okresie wczesnego dzieciństwa kształtuje charakter?
Każdy z nas przychodzi na świat z podstawowymi potrzebami, takimi jak: oddech, pożywienie i dotyk. Nasza energia życiowa automatycznie nakierowuje się na zaspokojenie tych potrzeb. Pomimo tego, że każdy z nas rodzi się ze specyficznym dla siebie temperamentem i w bardzo określonym środowisku wszyscy posiadamy naturalnie agresywne impulsy do sięgania po to, czego potrzebujemy dla zaspokojenia naszych potrzeb. Czyniąc to, spotykamy się z akceptacją lub odrzuceniem.
Kiedy nasze podstawowe potrzeby są zaspokojone jesteśmy zdolni do sięgania po więcej i zaspokajana potrzeb wyższych, które docelowo prowadzą do głębokiej satysfakcji z życia. Z energetycznego punktu widzenia, proces sięgania po to, co jest nam potrzebne i akceptacji z zewnątrz kreuje harmonię w naszym systemie i wzmacnia nawyk sięgania po więcej. Jednak, kiedy energia życia spotyka się z odrzuceniem lub opozycją, odczuwamy głęboki ból. Doświadczenie to jest szokujące dla organizmu i niezgodne z naturalnym oczekiwaniem, co powoduje, że dziecko odczuwa pierwotny ból.
Na początku dziecko będzie usiłowało ponowić próby zaspokojenia swojej potrzeby. Ale jeśli tego typu frustracja będzie się powtarzać, prędzej czy później zaadoptuje się ono do sytuacji. Istnieją dwa powody, dla których energia życiowa, która naturalnie sięga po to, co jest potrzebne musi się zaadoptować. Pierwszy to fakt, że powtarzalne odczuwanie pierwotnego bólu staje się dla dziecka nie do zniesienia. Drugi – dziecko zaczyna odczuwać specyficzny rodzaj satysfakcji wypływający z aktu powstrzymywania energii życiowej. Dla przykładu, kiedy dziecko płacze z głodu i jest w sytuacji, w której matka nie może odpowiedzieć na jego żądanie po jakimś czasie przestaje płakać. Energia życiowa zostaje przekierowana na powstrzymywanie płaczu.
Obydwa procesy – akceptacja i odrzucenie spotykają nas wszystkich w różny sposób i stanowią podstawę do formowania obronnej struktury charakterologicznej. Obronne struktury charakterologiczne powstają we wczesnym okresie naszego życia, są naszą specyficzną orientacją na życie, są one odzwierciedleniem sposobu, w jaki funkcjonuje nasza energia życiowa, na ile jest ona wolna od ograniczeń a na ile powstrzymywana i kontrolowana.
Rozpoznajemy kilka podstawowych typów charakterologicznych, które powstają na konkretnych etapach rozwoju dziecka. Struktury te reprezentują i wpływają na to, w jaki sposób osoba ustosunkowuje się do podstawowych zagadnień egzystencjonalnych, potrzeb emocjonalnych i fizycznych, autonomii, władzy, wrażliwości, otwartości na innych, własne doświadczenia i miłość. Każdy z nas formuje unikalną kombinację typów charakterologicznych, która jest rezultatem tego, w jaki sposób nasz indywidualny temperament ewaluował na bazie przeżyć i doświadczeń z dzieciństwa. Nasza obronna struktura charakterologiczna reguluje energię życiową w naszym organizmie. Jest historią (mapą) naszego życia zamrożoną w ciele. Ponieważ struktury charakterologiczne oparte są na naszych doświadczeniach z przeszłości, uniemożliwiają nam one pełną spontaniczność i swobodę reagowania w obecnym momencie.
Każdy z typów charakterologicznych jest wspierany przez wyniesiony z dzieciństwa system przekonań i wyobrażeń na temat życia i samego siebie, co również jest odzwierciedlone w naszym ciele -‐ nasza sylwetka będzie posiadać specyficzne aspekty defensywne uformowane pod wpływem wczesnych przeżyć. Tego rodzaju system pracuje jak swoisty szablon, który niesiemy ze sobą, a jego rezultaty są widoczne, jako specyficzne tendencje fizyczne, psychiczne i relacyjne przejawiające się we wszystkich aspektach naszego życia. Ich efekt może mieć znaczący wpływ na nasze zdrowie, pracę, finanse i życie duchowe.
Dla przykładu, jeżeli osoba, jako dziecko czuła się pozostawiona samej sobie, porzucona przez opiekunów, jej ciało będzie miało bardzo określoną defensywną postawę wyrażającą strach przed porzuceniem. Jej oddech będzie płytki a uczucia związane z odczuwaniem potrzeby kontaktu z odrzuceniem będą mocno kontrolowane. Fizycznie ciało jest uformowane w sposób, który pokazuje wczesną deprywację. Energia ciała jest zainwestowana w powstrzymywanie okazywania (albo nawet uświadamiania) sobie
potrzeb. Dla przykładu, ramiona pokazują niski zasób energii a sama czynność sięgania po coś będzie ogromnym wysiłkiem albo wręcz niemożliwością. Emocjonalnie osoba jest bardzo wrażliwa na uczucia połączone z pragnieniami, w związku z czym będzie unikać rozwiązań i sytuacji, które mogłyby oprowadzić do utraty kogoś/czegoś albo odrzucenia. Psychologicznie, osoba taka będzie często prezentowała się, jako stoicka i samowystarczalna, niepotrzebująca innych albo też będzie się czuła niekompletna bez bliskiej, intymnej relacji. W relacjach, taka osoba będzie miała zbyt dużo wymagań i oczekiwań i nigdy nie będzie czuła się usatysfakcjonowana albo też nie będzie potrzebowała niczego. Może też przenieść swój dylemat odczuwania potrzeb do swojej praktyki duchowej. Ponieważ struktura charakterologiczna jest tworzona na bazie historii naszego życia a jej celem jest utrzymanie nas w przeszłości, efektem jest niemożliwość bycia całkowicie obecnym w teraźniejszości.
Jak Core Energetics identyfikuje zamrożoną w ciele historię?
Core Energetics pracuje nad tym, żeby „rozpuścić” zamrożoną w naszym ciele historię, pomóc w uświadomieniu sobie, co za tym tkwi i wyzwolić zablokowaną tam energię. Ponieważ istnieje ścisła korelacja pomiędzy przeszłym doświadczeniem i kształtem sylwetki, terapeuta może używać techniki „czytania z ciała”, która pozwala zidentyfikować zasadnicze problemy, zdobyć użyteczne informacje i znaleźć odpowiednie sposoby na to, żeby rozpocząć pracę nad problemem przyniesionym przez klienta.
„Czytanie z ciała” polega na przyglądaniu się fizycznej i energetycznej strukturze ciała i może przebiegać na kilka różnych sposobów. Jednym ze sposobów może być, że klient staje naprzeciwko terapeuty i opisuje, wszystko, co wie na temat swojego ciała, terapeuta w tym czasie słucha i obserwuje. Doświadczony terapeuta obserwuje nie tylko strukturę ciała, ale też przepływ energii, widzi, gdzie jest ona zablokowana a gdzie nie. Wracając do przykładu porzucenia, taka osoba może mieć zagłębienie w klatce piersiowej (zapadnięty mostek) albo może powodować wrażenie, że z jej klatki piersiowej „wyszło powietrze”. Czasem szyja jest wyciągnięta do przodu, są to znaki, że osoba ta ma problemy związane z potrzebami pierwotnymi. Ramiona mają niski poziom energii i są ociągnięte do tyłu w pozycji powstrzymywania. Tego typu chroniczne napięcia w mięśniach pokazują poziom deprywacji doznanej przez klienta, jak głęboko osoba ta była zraniona w dzieciństwie. Inna rzecz, której terapeuta szuka to fizyczne i energetyczne wskazówki na to jak dana osoba była wspierana, gdzie jej potrzeby zostały zaspokojone i energia przepływa bez przeszkód, gdzie jest silna, co jest jej najgłębszym walorem, jakie znaczenie ma dla niej duchowość. Przyglądanie się ciału w tym kontekście jest jak czytanie mapy osobistej historii tej osoby.
Praca z energią i ciałem bierze pod uwagę energetyczny i emocjonalny balans sił, który jest istotnym aspektem struktury charakterologicznej. Energia i emocjonalny status quo w naturalny sposób pozostają w balansie i wspierają się nawzajem. W przykładzie o porzuceniu naturalnym stanem jest niski potencjał energetyczny, który utrzymuje osobę na mniej niż przeciętnym poziomie zaangażowania w życie. W relacjach stan ten powoduje, że ta osoba nie osiąga ani pełnej niezależności ani też zdrowej współzależności.
Cykl aktywności seksualnej pozwala na użyteczną metaforę pokazującą przepływ energii życiowej. W poprawnym cyklu występuje punkt spoczynku (pauza), po którym następuje faza podekscytowania, po czym dochodzi do orgazmu, a następnie energia gwałtownie spada i następuje ponowna faza spoczynku. W ekonomii energetycznej w przypadku osoby borykającej się z problemami porzucenia te fazy przypominają bardziej chroniczny stan pragnienia, po którym następuje moment podekscytowania, ale nigdy nie dochodzi do spełnienia i satysfakcji. Efektem przejścia z jednej fazy do drugiej jest zatarcie się ich granic, tak, że w rezultacie nie da się ich przejrzyście zdefiniować ani zrealizować.
To, czego brakuje takiej osobie to zadawalający poziom zasobu energetycznego, określanego w języku angielskim jako „charging”. Pojęcie to można wyjaśnić jako zdolność pobierania (w czasie przepływu) i magazynowania przez ciało energii życiowej. Niski poziom energii w naszym przykładzie jest rezultatem zaistniałego w przeszłości braku stosownej/wystarczającej opieki, karmienia, wsparcia emocjonalnego i fizycznego. Często problemem takiej osoby jest nieumiejętność przyjmowania opieki i pomocy, co powoduje dalsze zakłócenia w przebiegu prawidłowego cyklu energetycznego, ponieważ osoba nie jest w stanie przyjąć dostatecznej ilości energii, miłości, uwagi i tp., co mogłoby ją doprowadzić do stanu satysfakcji, spełnienia i głębokiego poczucia samej siebie.
Techniki Core Energetics i sposób ich działania.
Kiedy terapeuta zbierze odpowiednią ilość informacji na temat klienta, jego atrybutów oraz rodzaju i zakresu zranień i urazów, które wyniósł on z przeszłości, zaczyna stosować techniki fizyczne, żeby uwolnić zablokowaną energię i pomóc klientowi w uświadomieniu sobie jego ukrytych przekonań i wyobrażeń, wpierających blokady energetyczne. Może to być dokonane na wiele różnych sposobów. Czasami sugerujemy ćwiczenia, które mają na celu wywołanie podwyższonego napięcia w mięśniach, w których znajduje się zablokowana energia, jako sposób na przełamanie zastoju i spowodowanie swobodnego przepływu energii. Może to zostać osiągnięte poprzez zastosowanie technik oddechowych, uderzania, kopania, albo utrzymywania przez długi czas pozycji, która wywołuje wibracje albo doładowuje energetycznie zablokowane obszary. Terapeuta może też pomóc klientowi w doświadczeniu ruchów i odczuć, które w przeszłości były mu zakazane. Dla osoby z historią porzucenia proste ćwiczenie polegające na położeniu się, wyciagnięciu rak i powiedzeniu – „potrzebuję cię” może wywołać falę głębokich emocji.
Osoby z historią porzucenia mają zazwyczaj chronicznie niski poziom energii, określany mianem „undercharging”. Stały deficyt energii będzie objawiać się trudnościami z dokończeniem rozpoczętych projektów, uczuciem przytłoczenia nadmiarem odpowiedzialności i obowiązków oraz braku wystarczającego wsparcia ze strony bliskich. W takim przypadku jednym z aspektów pracy będzie koncentracja na dostarczeniu systemowi odpowiedniej ilości energii. Podstawowym sposobem, żeby to osiągnąć jest systematyczne pogłębianie oddechu, co prowadzi do nabycia przez osobę nowej dla siebie umiejętności -‐ przyjmowania energii i opieki. Inną techniką pozwalającą na podniesienie poziomu energii jest kopanie. Kopanie nogami w materac od dwóch do pięciu minut
dziennie jest bardzo prostym i efektywnym sposobem na doładowanie naszego systemu. Jednocześnie istnieje też możliwość, że tego typu ćwiczenie pobudzi głębokie reakcje wewnętrzne. Dla przykładu, klient może nie chcieć wykonywać tej pracy, może mieć zakodowane głęboko przekonanie, że świat/otoczenie powinno zapewnić mu wszystko, co potrzebne a on sam nie musi nic robić w tym kierunku. Często zaczyna on w tym momencie odczuwać silną złość, ból, rozczarowanie i głęboki smutek, ponieważ jego potrzeby nie zostały zaspokojone. Informacje, które pojawiają się, jako rezultat tego rodzaju pracy z ciałem są często dla klienta zupełnie nowe i bardzo wyraźne. Tego typu nowe informacje zostają wchłonięte przez świadomość osoby a następnie powracają, jako nowa struktura do systemu energetycznego.
W procesie uwalniania zablokowanej od wielu lat energii (blokady energetyczne często powstają zanim osoba zaczyna świadomie myśleć) klient będzie doświadczał emocji, które zostały wyparte ze świadomości podczas bolesnych i traumatycznych przeżyć. Niektóre z tych wpartych emocji to pierwotna złość, nienawiść, ból, przerażenie, miłość i odczuwanie potrzeb. W przykładzie osoby, która nie miała dostatecznej opieki jako dziecko, zdrowa agresja i impulsy, żeby upomnieć się o to, co jemu potrzebne zostały zablokowane, dlatego też wspieranie pierwotnej złości i głębokiego smutku, które znajdują się u podstawy tego typu blokady, jest bardzo istotne.
Naturalne jest, że klient może przechodzić przez etap głębokiego płaczu, gdzie rezultatem będzie przynajmniej czasowe poczucie satysfakcji i dopełnienia, którego normalnie mu brakuje. Często będzie on wystraszony przez silną energię przepływającą przez jego ciało, ponieważ jest w nim głęboko zakodowane powiązanie pomiędzy powstrzymywaniem swojej energii i przetrwaniem. Jednakże, kiedy zablokowana energia zostanie uwolniona i przepływa swobodnie przez organizm osoba zaczyna odczuwać głęboką ulgę i zadowolenie z życia. Doświadczenie to jest odbierane i kodowane jako prawidłowy i naturalny sposób funkcjonowania.
Metoda Core Energetics pokazuje, że zablokowane a teraz na nowo wydobyte emocje leżą u podstaw pierwotnego urazu i zostały wyparte ze świadomości w imię przetrwania. To z kolei spowodowało, że osoba musiała zanegować niektóre aspekty samej siebie tracąc tym samym poczucie tego kim jest i jaki jest jej prawdziwy potencjał.
